uitgeverij lemniscaat de sprookjes van grimm - volledige uitgave

'De sprookjes van Grimm' van Uitgeverij Lemniscaat bevat 200 sprookjes verzameld door Wilhelm Grimm. Voor deze bijzondere uitvoering maakte Charlotte Dematons honderden fullcolour illustraties - soms paginagroot, een geheel vormend met de tekst, soms kleine miniatuurtjes die losjes door de sprookjes zijn gestrooid.

Wat is het toch dat sprookjes jong en oud al eeuwenlang blijven aanspreken?

Carl Jung verklaart het omdat sprookjes voedsel zijn voor de ziel, Freud ziet er de onbewuste, krachtige strijd in van Thanatos en Eros, van vernietiging en liefde. En volgens de antroposofen liggen er kosmische samenhangen in verborgen, zijn het momenten van inwijding, van transformatie.

Hoe dan ook, sprookjes vertellen het verhaal van een drama op kinderniveau en bovendien bij Grimm altijd met een gelukkig einde.

Waaraan herkennen we dat het een sprookje is en geen verzonnen vertelling?
Sprookjes lijken zich voor te doen in het leven van alledag, maar al ras komen we in een betoverende wereld terecht. Er zijn kabouters en dieren die kunnen praten. Heksen en feeën die kunnen toveren.

Sprookjes beginnen met een tragisch moment, zoals een moeder die overlijdt, angst vanwege honger, een vloek of een gebrek, een wond. We staan meteen op scherp. Wat gaat er gebeuren? Vervolgens worden er drie pogingen ondernomen om de zaak ofwel nog erger te maken, of worden er drie pogingen ondernomen om de wond te helen, danwel de schade te herstellen. Pas bij de derde lukt dat. Dan komt er een moment van verandering, een gedaanteverwisseling, een gevangenschap of zwijgen, een schijnbare dood, een slaap. Onbewust vindt er een transformatie plaats, waar de hoofdfiguur als herboren uit tevoorschijn komt en wordt verenigd met geliefden.

Ook getallen spelen een belangrijke rol. Het getal drie komt in elk sprookje voor, maar ook vaak twee, zeven of twaalf, verwijzend naar kosmische samenhangen van de goden-triade, planeten en sterrenbeelden.

Als het om kleuren gaat dan komen vaak rood, zwart en wit in combinatie met elkaar voor. In het oeroude Keltische verhaal ‘Deirdre en de zonen van Usnach’ ziet Deirde in de witte sneeuw, de zwarte veer van de raaf en de enkele druppels bloed het gelaat van haar toekomstige geliefde. Zo ook Parcival tijdens zijn zoektocht naar de heilige Graal. Deze kleuren komen terug in het sprookje van Sneeuwwitje dat in de zevende eeuw al door de moeder van Karel de Grote verzameld was met andere sprookjes zoals Assepoester. Bertha met de grote voeten werd zij genoemd, later werd het moeder de gans.

De gebroeders Grimm verzamelde de sprookjes, ook de Keltische verhalen en de Franse sprookjes en vooral de Duitse sprookjes. De verdiensten van de gebroeders Grimm is dat ze de verhalen vertaalden naar kinderniveau, met behoud van de oude wijsheid en betovering. De motieven van de sprookjes van Grimm vind je terug in Italië en Rusland en zelfs in de sprookjes van Duizend-en-Een Nacht.

Soms wordt gezegd dat de andere landen de sprookjes van Grimm hebben overgenomen. Maar sprookjes zijn van alle tijden en leven over landsgrenzen heen in de collectieve herinnering van mensen. Ze werden verteld door grootmoeder, de min of de kinderverzorgster, die meestal analfabeet was. Sprookjes werden niet voorgelezen, maar verteld. Ze waren dicht verweven met de aard en cultuur van het gewone volk.

De stijl van de sprookjes van Grimm is direct. Ze hebben iets stoers. Ze zijn dramatisch maar niet sentimenteel en zijn genadeloos in de bestraffing van het kwaad. Voor kinderen is dat duidelijke taal. Soms is er sprake van vergeving zoals in een enkel Russisch sprookje. Ook niet helemaal vreemd, want zonder de heks of de boze moeder zouden de hoofdrolspelers niet genoodzaakt zijn alles uit zichzelf te halen en te transformeren tot een nieuw mens met liefde en edelmoedigheid.

Pagina's sprookjesboek: 558.